Muốn trở thành Tech Lead? Đây là checklist kỹ năng toàn diện giúp lập trình viên chuẩn bị thăng tiến lên vai trò lãnh đạo kỹ thuật – từ kỹ năng giao tiếp đến tư duy kiến trúc hệ thống.
Từ Senior Developer đến Tech Lead – Bước chuyển không đơn giản
Khi đạt đến vị trí Senior Developer, bạn có thể đã thành thạo công nghệ, biết cách tối ưu code, xử lý sự cố production. Nhưng để bước lên vai trò Tech Lead, bạn sẽ cần hơn thế: tư duy chiến lược, năng lực dẫn dắt, khả năng kiến trúc giải pháp và giao tiếp liên phòng ban.
Nhiều senior giỏi kỹ thuật nhưng vẫn “dậm chân tại chỗ” vì thiếu những kỹ năng then chốt. Bài viết này cung cấp một checklist toàn diện để bạn đánh giá, rèn luyện và sẵn sàng bước vào vai trò Tech Lead – người định hình hướng đi kỹ thuật cho sản phẩm và cả đội ngũ.
1. Tư duy kiến trúc hệ thống (System Design Thinking)
Vì sao quan trọng?
Tech Lead không thể chỉ “code theo task”. Bạn cần chủ động thiết kế giải pháp kỹ thuật tối ưu, có thể scale, maintain và dễ tích hợp.
Bạn cần nắm rõ:
- Cách phân tách microservices
- API design principles
- Khả năng scale hệ thống (load balancing, caching, CQRS…)
- Hiểu trade-off giữa các kiến trúc khác nhau
Câu hỏi tự đánh giá:
- Bạn có từng thiết kế toàn bộ một feature lớn từ đầu đến cuối?
- Bạn đã từng phải đưa ra quyết định chọn công nghệ nào cho một module quan trọng?
Tài nguyên học:
- System Design Primer (GitHub): https://github.com/donnemartin/system-design-primer
- Grokking the System Design Interview (Educative): https://www.educative.io/courses/grokking-the-system-design-interview
Tham khảo Lộ trình học kiến trúc hệ thống từ A-Z
2. Kỹ năng dẫn dắt kỹ thuật (Technical Leadership)
Bạn không cần là người thông minh nhất trong phòng. Nhưng bạn cần là người:
- Biết định hướng kỹ thuật
- Gỡ rối khi team bế tắc
- Giữ cho mọi người cùng hiểu rõ technical vision
Checklist kỹ năng:
- Chủ động tổ chức code review và tiêu chuẩn hoá codebase
- Biết cách chọn toolchain phù hợp (CI/CD, monitoring…)
- Luôn cập nhật tech mới và phân tích giá trị ứng dụng vào sản phẩm
- Biết mentor, định hướng junior và middle dev
Ví dụ thực tế:
Team đang tranh luận dùng Redux hay Context API trong React. Là Tech Lead, bạn cần phân tích rõ:
- Quy mô ứng dụng
- Khả năng mở rộng
- Độ phức tạp và chi phí duy trì
=> Sau đó ra quyết định có cơ sở và giải thích được cho cả team
3. Kỹ năng giao tiếp & quản lý stakeholder
Bạn sẽ làm việc với:
- Product Owner
- Project Manager
- Design, QA, DevOps…
Vì vậy, khả năng giao tiếp đa chiều cực kỳ quan trọng.
Checklist kỹ năng:
- Trình bày technical solution cho người không chuyên kỹ thuật
- Viết technical spec rõ ràng
- Làm việc với Product để đánh giá feasibility
- Biết từ chối yêu cầu không khả thi hoặc không hợp lý
Tham khảo cách viết technical document chuẩn chỉnh dành cho Tech Lead
4. Kỹ năng quản lý rủi ro & ra quyết định
Tech Lead cần quyết đoán.
Không có gì là “làm thử xem sao” khi cả sản phẩm trông chờ vào quyết định kỹ thuật của bạn.
Bạn cần:
- Phân tích trade-off nhanh chóng
- Xác định rủi ro kỹ thuật trước khi bắt tay vào implement
- Luôn có kế hoạch fallback khi hệ thống xảy ra lỗi
Ví dụ thực tế:
Chọn dùng third-party service cho hệ thống thanh toán => cần đánh giá:
- Uptime SLA
- Risk nếu vendor ngưng cung cấp
- Khả năng chuyển đổi nhanh nếu bị sự cố
5. Kỹ năng coaching & xây dựng đội ngũ
Kỹ thuật giỏi chưa đủ. Tech Lead còn là người:
- Phát triển đội ngũ
- Tạo môi trường học hỏi
- Truyền lửa và truyền thông tin
Checklist kỹ năng:
- Biết phân chia task hợp lý (ai phù hợp với phần nào?)
- Có plan phát triển năng lực cho từng thành viên
- Làm 1-1 hiệu quả với từng dev
Xem thêm cách xây dựng team kỹ thuật hiệu quả như một Tech Lead chuyên nghiệp
6. Kỹ năng quản lý tiến độ & năng suất nhóm
Bạn không cần là Project Manager, nhưng bạn phải giữ cho team đi đúng hướng, đúng deadline.
Bạn cần biết:
- Ước lượng effort chuẩn
- Nhận diện bottleneck
- Ưu tiên công việc có giá trị cao
- Theo dõi burn down chart, velocity…
Công cụ hỗ trợ:
- Jira / Linear
- Sprint retro / planning hiệu quả
- Notion hoặc Confluence cho kiến thức chung
Checklist tổng hợp dành cho bạn
| Kỹ năng | Đã có | Cần rèn luyện |
| Kiến trúc hệ thống | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ |
| Technical leadership | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ |
| Giao tiếp đa chiều | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ |
| Phân tích & ra quyết định | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ |
| Coaching & mentoring | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ |
| Quản lý tiến độ | ✅ / ❌ | ✅ / ❌ |
Lộ trình phát triển lên Tech Lead – Bạn nên làm gì ngay từ hôm nay?
1. Bắt đầu từ dự án bạn đang làm
- Đảm nhiệm phần design
- Làm documentation thay vì chỉ code
- Chủ động góp ý tại các cuộc họp kỹ thuật
2. Tìm mentor hoặc học từ lead hiện tại
- Hỏi về logic đằng sau các quyết định của họ
- Đề nghị shadow các buổi họp với PO hoặc PM
3. Nâng cấp kỹ năng không kỹ thuật
- Tham gia workshop, khoá học coaching
- Đọc sách như “The Manager’s Path”, “Staff Engineer”…
Tài nguyên học Tech Lead chuyên sâu
- Sách “Staff Engineer – Will Larson”
https://staffeng.com/book/ - Tech Lead Compass (by GitLab Engineering)
https://about.gitlab.com/handbook/engineering/leadership/tech-lead/ - Khóa học “Become a Tech Lead” trên Educative
https://www.educative.io/courses/become-a-tech-lead
Không cần chờ bổ nhiệm để bắt đầu hành xử như một Tech Lead
Bạn không cần đợi được trao chức danh “Tech Lead” mới bắt đầu rèn luyện kỹ năng này. Hãy hành xử như một người dẫn dắt ngay từ hôm nay – chủ động, hiểu hệ thống, ra quyết định có trách nhiệm, hỗ trợ đồng đội và đóng góp vào chiến lược sản phẩm.
Vì Tech Lead không chỉ là danh xưng, mà là một vai trò và tư duy bạn có thể bắt đầu học và thể hiện mỗi ngày.
Bạn đã sẵn sàng bước lên vai trò Tech Lead?
Khám phá ngay các vị trí Tech Lead, Solution Architect, Engineering Lead đang tuyển dụng tại https://itworks.asia.
Hàng trăm công ty công nghệ đang tìm kiếm những người có năng lực dẫn dắt như bạn.
