Trong quá trình tư vấn hướng nghiệp cho nhiều bạn trẻ mới ra trường hoặc chuyển ngành sang IT, một câu nói thường xuyên xuất hiện là:
“Em muốn học thêm một thời gian nữa rồi mới đi làm cho tự tin hơn.”
Nghe thì hợp lý, nhưng liệu đây có thực sự là một quyết định đúng đắn trong thị trường IT đang biến động và cạnh tranh cao như hiện nay?
Cùng phân tích góc nhìn khách quan, thực tế và chiến lược nhất để giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp với con đường sự nghiệp của mình.
1. Vì sao nhiều người chọn “học thêm rồi mới đi làm”?
Có 3 lý do phổ biến:
- Chưa tự tin về kỹ năng: Cảm thấy kiến thức còn hổng, kỹ năng coding còn yếu, sợ “đi làm bị chửi”.
- Chưa biết nên làm mảng nào: Fullstack? Backend? Data? Mobile? – Chưa rõ hướng đi nên muốn học thêm để tìm hiểu kỹ hơn.
- Nghe lời khuyên từ người đi trước: “Cứ học cho chắc đã rồi tính” – một lời khuyên mang tính an toàn, nhưng chưa chắc hiệu quả.
Việc đầu tư học tập không sai. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ bạn đang học như thế nào – và học để làm gì.
2. Thị trường IT hiện nay đang thay đổi nhanh chóng
So với vài năm trước, mức độ cạnh tranh trong tuyển dụng IT đã cao hơn rõ rệt, nhất là ở level fresher/junior:
- Ứng viên nhiều hơn: Số lượng người học lập trình tăng mạnh, đặc biệt là qua bootcamp, self-taught hoặc chuyển ngành.
- Yêu cầu cao hơn: Nhiều công ty yêu cầu có sản phẩm thật, thực tập hoặc project cá nhân cụ thể.
- Tốc độ thay đổi công nghệ nhanh: Việc “học đủ rồi mới làm” dễ khiến bạn tụt hậu nếu không thực chiến.
Vì vậy, càng trì hoãn đi làm lâu, bạn càng mất đi lợi thế cạnh tranh và lỡ nhịp với thị trường.
3. “Vừa học – vừa làm” mới là chiến lược thông minh
Thực tế, hầu hết lập trình viên giỏi đều vừa học – vừa làm. Bởi vì:
- Việc đi làm giúp bạn hiểu rõ mình đang thiếu gì → học có trọng tâm hơn.
- Làm việc thực tế giúp bạn hiểu được logic của dự án thật, chứ không chỉ làm bài tập mẫu.
- Kỹ năng mềm, quy trình teamwork, cách viết tài liệu, viết code clean… chỉ có thể học qua trải nghiệm thực tế.
Ngay cả khi bạn chỉ làm intern, thực tập có lương thấp hoặc part-time, bạn vẫn tích lũy được kinh nghiệm và mạng lưới quan hệ rất đáng giá.
4. Vậy khi nào thì nên ưu tiên học thêm trước?
Một số trường hợp bạn nên tập trung học một thời gian trước khi xin việc, ví dụ:
- Bạn chuyển ngành hoàn toàn, chưa có kỹ năng nền tảng.
- Bạn muốn thi chứng chỉ chuyên sâu để apply các vị trí như AWS, Data Analyst, Security.
- Bạn muốn đổi hẳn hướng (ví dụ từ backend sang AI), cần thời gian “reskill” kỹ lưỡng.
Nhưng ngay cả trong những trường hợp này, bạn cũng nên kết hợp việc học với dự án thực tế, freelance, hoặc mentor 1-1 để không bị “học chay”.
5. Đừng đợi “đủ giỏi” mới đi làm – vì bạn sẽ không bao giờ thấy đủ
Bạn không cần phải hoàn hảo mới được nhận việc.
Hầu hết nhà tuyển dụng đều hiểu: Junior là để đào tạo. Quan trọng là bạn có nền tảng tốt, học nhanh, có thái độ cầu tiến và biết teamwork.
🔑 Gợi ý: Thay vì hỏi “Em học xong rồi mới đi làm được không?”, hãy hỏi “Em nên học gì để đi làm được trong 2 tháng tới?”
Kết luận: Đừng học thêm vô thời hạn – hãy học để đi làm, không phải học để học
Thị trường IT không chờ bạn. Sự nghiệp lập trình viên là một hành trình liên tục học hỏi, và đi làm sớm là một phần trong hành trình đó.
Hãy chọn lộ trình thông minh, đừng để nỗi sợ khiến bạn mãi mãi đứng ngoài cuộc chơi.
👉 Theo dõi thêm nhiều bài viết chia sẻ kỹ năng tìm việc thực tế tại www.itworks.asia – nền tảng kết nối công việc và lập trình viên hàng đầu Việt Nam!
